#47 "To, co zostawiła" Ellen Marie Wiseman

JEDNA KSIĄŻKA. DWIE HISTORIE.

W "To, co zostawiła" autorka przedstawia historie dwóch nastolatek. Isabelle poznajemy w roku 1995, a Clarę w 1929. Pozornie dwie różne historie łączą się ze sobą. A co jest punktem styczności? Szpital psychiatryczny. 

Clara trafia do ośrodka, bo wyjawia rodzicom, że chce poślubić włoskiego imigranta i nie zgadza się na zaaranżowane małżeństwo. Jej ojciec wpada w furię i wysyła córkę do szpitala dla obłąkanych. 

Isabelle poznajemy natomiast w chwili, kiedy ta razem ze swoimi przybranymi rodzicami pomaga w porządkowaniu walizek i dokumentów archiwalnych dawnego Szpitala Psychiatrycznego Willard. Biologiczna matka dziewczyny, po zastrzeleniu swojego męża, uznana jest za obłąkaną, dlatego przebywanie w ruinach Willard jest dla nastolatki ciężkim przeżyciem. To tam Izzy znajduje dziennik Clary i jej listy do ukochanego Brunona .

WĄTEK CLARY VS WĄTEK IZZY

Zdecydowanie bardziej do gustu przypadła mi historia Clary Elizabeth Cartwight. To ten wątek śledziłam z zapartym tchem i szeroko otwartymi oczami i to on wywołał we mnie istną huśtawkę emocjonalną. Historia Clary boli. Jest pełna cierpienia, łez, poczucia niesprawiedliwości, a także gniewu. Uczuciem bijącym z kart historii Clary jest przede wszystkim bezsilność. Zamknięta w szpitalu dla obłąkanych tylko dlatego, że przeciwstawiła się ojcu. W tamtych czasach nie było to zadziwiające. Kobiety trafiały do ośrodków z dużo bardziej błahych powodów i często zupełnie zdrowe na umyśle dożywały tam starości. To jak autorka przedstawiła realia panujące w takich zakładach i to jak byli traktowani pacjenci nie mogło pomieścić mi się w głowie. Ludzie uważani za istoty gorszej kategorii, którzy są zagrożeniem mogącym przekazać "szalony gen", którzy traktowani byli gorzej niż zwierzęta, nad którymi się znęcano i nie próbowano wcale im pomóc. Każdy kolejny rozdział poświęcony Clarze wywołuje jeszcze większy smutek od poprzedniego. Jej historia jest głęboko poruszająca, daje bardzo wiele do myślenia, zostaje w głowie i w sercu na bardzo długi czas, zmuszając do przemyśleń i do ciągłego rozważania sytuacji w jakiej znalazła się bohaterka. 

Historia Izzy nie wciągnęła mnie już tak bardzo. Nastolatka mierzy się z szykanowaniem w szkole przez grupę "popularnych" dziewczyn, gdzieś w tym wszystkim mamy zauroczenie i problemy z zaaklimatyzowaniem się w nowym otoczeniu. Doprawione to jest wszystko szokującą historią z dzieciństwa i ogromną tragedią, która wydarzyła się w życiu Izzy. Nie był to wątek nudny, taki który tylko wadziłby mi w tej książce, ale nie mogę nie zauważyć tutaj pewnej schematyczności. Tak jak historia Clary była dla mnie tajemnicą, nie wiedziałam, co zaraz się wydarzy, jaki zwrot akcji zaserwuje nam autorka, tak tutaj pewnych kwestii mogłam się domyślić. Wątek Izzy pokazuje przede wszystkim zmianę zachodzącą we wnętrzu bohaterki. To jak leczy ona swoją psychikę i to jak dociera do niej, że ona również zasługuje na życie pełne szczęścia i miłości. Izzy jest typem bohaterki, która na kartach książki przechodzi przemianę i otwiera się na nowe doznania, uczy się ufać. Życie Izzy nie jest pozbawione problemów, bynajmniej, mamy ich tu mnóstwo i możliwość czytania o tym, jak bohaterka stawia im czoła, jak próbuje być silna i nie powrócić np. do samookaleczania się, jak pozwala innym ludziom dotrzeć do siebie, poczuć ich obecność było prawdziwą lekcją życiową, którą autorka dała mi możliwość poznać. 

500 STRON W 2 DNI

Ellen Marie Wiseman ma naprawdę świetny styl. Lekkie pióro sprawia, że kartki powieści przelatują między palcami z szybkością pędzącej gazeli. Autorka pisze w taki sposób, że wciąga ona czytelnika w opowiadaną historię, sprawia, że z każdym kolejnym rozdziałem ma on ochotę na jeszcze więcej i nie może oderwać się od powieści. Świetnie dopracowane opisy nadają niezwykłego klimatu tej powieści, zwłaszcza opisy szpitala psychiatrycznego, które mogą nawet w jakimś stopniu przerazić. Dialogi nie są sztuczne i wymuszone, ale wprowadzają do książki istotne elementy, tworząc dopracowaną kompozycję. Autorka w porywający sposób pisze również o uczuciach bohaterek. Świetnie oddaje targające Clarą i Izzy emocje, pozwala czytelnikowi wniknąć w umysłu dziewczyn, poznać wszystkie ich obawy i nadzieje. A skoro jesteśmy już przy bohaterkach to...

KREACJA GODNA POCHWAŁY

Pani Wiseman stworzyła niezwykle dopracowane, barwne postacie, które mają określony charakter, a nie są tylko papierowymi bohaterami z mnóstwem dziur i niedociągnięć. Nie mówię tu tylko o Clarze i Izzy, które zostały wykreowane bardzo realistycznie i z którymi można się utożsamić, ale również o pracownikach szpitala psychiatrycznego czy rodzinie zastępczej Izzy. Bohaterowie bezwzględni, zimni i obojętni na krzywdę innych doprowadzali mnie do istnej złości i nienawiści, a ci wykazujący się dobrocią i zrozumieniem dawali mi nadzieję na to, że istnieją jeszcze jednostki nie myślące tylko i wyłącznie o sobie, ale troszczące się o innych. Koledzy ze szkoły Izzy są wykreowani na zasadzie dobrze utartego schematu: przystojny chłopak, dziewczyna-suka i jej grono koleżanek, a także osoba wyróżniająca się od całej reszty i niebojąca się przeciwstawić. Są to postacie pospolite i wszystkim doskonale znane, ale autorka zadbała również o ich historie, które wyjaśniają motywy ich postępowania.

SŁODKO-GORZKIE ZAKOŃCZENIE

Nie mogę powiedzieć, że zakończenie skończyło się happy endem, bowiem autorka w okrutny sposób kończy niektóre wątki, ale nie mogę również powiedzieć, że zakończenie to apogeum bólu i cierpienia. Jeśli mnie znacie, to wiecie doskonale, że wolałabym końcówkę, doprowadzającą do płaczu i depresji, a niestety tego tutaj nie dostałam, co odbija się troszeczkę na realności powieści. Ostatni rozdział odebrałam trochę jako takie naciągane, zbyt szczęśliwe domknięcie historii, które nie zrobiło na mnie dużego wrażenia. 

WYWIAD JAKO IDEALNE DOPEŁNIENIE

Na samym końcu książki znajduje się wywiad z autorką, który dostarcza wielu ważnych informacji m.in. o sposobie leczenia pacjentów chorych umysłowo, stosowanych terapiach i podejściu do osoby umieszczonej w ośrodku  czy np. o funkcjonowaniu szpitala Willard, który istniał naprawdę i był przerażającym miejscem, gdzie ludzi traktowano w okropny sposób. Warto zapoznać się z ciekawostkami jakie przytacza autorka, bo idealnie dopełniają one historię ukazaną w książce i sprawiają, że jeszcze mocniej odczuwa się emocje, towarzyszące podczas czytania. 

~Marta